Τα πάντα για τις πολυκυστικές ωοθήκες
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ) αποτελεί ίσως τη συχνότερη ορμονική διαταραχή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Το όνομα του συνδρόμου προέρχεται από την χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών που εμφανίζεται στις περισσότερες γυναίκες με αυτό το σύνδρομο. Όμως η ύπαρξη κύστεων δεν αποτελεί απαραίτητο χαρακτηριστικό για την επιβεβαίωση του συνδρόμου.
Για την διάγνωση του συνδρόμου πρέπει να πληρούνται 2 από τα 3 παρακάτω κριτήρια :
• Εμφάνιση μικρών κύστεων στις ωοθήκες.
• Διαταραχές του κύκλου. Μπορεί δηλαδή ο κύκλος να είναι μεγαλύτερος των 35 ημερών ή να απουσιάζει για μεγάλο διάστημα.
• Ορμονικές διαταραχές. Στο ΣΠΩ εμφανίζεται υπερανδρογοναιμία με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να παρουσιάζουν έντονη τριχοφυΐα σε πρόσωπο ή σώμα και ακμή σε εφηβεία ή ενήλικη ζωή.
Πως προκαλείται:
• Κληρονομικοί παράγοντες. Συχνά οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν μαμά ή αδερφή με πολυκυστικές ωοθήκες.
• Οι γυναίκες με το σύνδρομο αυτό , παρουσιάζουν αυτό που ονομάζουμε << αντίσταση στην ινσουλίνη>>. Αυτό σημαίνει πως τα κύτταρα του σώματος δεν αντιδρούν στα φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης. Κατά συνέπεια η παραγωγή ινσουλίνης αυξάνεται κάνοντας τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερη τεστοστερόνη. Η αύξηση της τεστοστερόνης με τη σειρά της επηρεάζει την ωρίμανση των ωοθυλακίων και κατ’ επέκταση την γονιμότητα.
Υπολογίζεται πως οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν 2-6 ωορρηκτικούς κύκλους το χρόνο. Αυτό σημαίνει πως ακόμα και αν υπάρχουν κανονικοί κύκλοι (δηλαδή τακτική περίοδος κάθε μήνα) μπορεί να μην γίνεται ωορρηξία κάθε φορά. Αυτό το σύμπτωμα, ταυτόχρονα με τις διαταραχές στην τακτικότητα του κύκλου κάνουν το ΣΠΩ βασικό λόγο υπογονιμότητας.
Συμπτώματα:
• Συμπτώματα που σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων είναι η ακμή, τριχόπτωση και τριχοφυΐα όπως έχει ήδη αναφερθεί.
• Συμπτώματα που οφείλονται στην αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης είναι η αύξηση του σωματικούς βάρους ή η δυσκολία απώλειας βάρους και ο διαβήτης.
• Μακροχρόνια πιθανά προβλήματα είναι το μεταβολικό σύνδρομο, αυξημένα τριγλυκερίδια , άπνοια , μητρορραγία , διαβήτης ή υπέρταση εγκυμοσύνης.
Συνήθως τα συμπτώματα του ΣΠΩ εμφανίζονται στο τέλος της εφηβείας και στην αρχή της ενήλικης ζωής. Επειδή τακτικά συνδέονται και με άλλες παθήσεις, πολλές φορές καθυστερεί η ταυτοποίηση του συνδρόμου.
Διαχείριση και αντιμετώπιση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Ανάλογα με τα συμπτώματα της κάθε περίπτωσης, εξατομικεύεται και η αντιμετώπιση. Οπότε ο ενδοκρινολόγος ή ο γυναικολόγος θα αποφασίσει αν είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή και τι είναι κατάλληλο για την κάθε γυναίκα.
Σημεία κλειδιά της διατροφικής διαχείρισης
• Μείωση του συνόλου των καταναλισκόμενων υδατανθράκων μέσα στην ημερά με ιδιαίτερη προσοχή στις βραδινές ώρες.
• Κατανάλωση του μεγαλύτερου όγκου τροφής τις πρωινές ώρες και επιλογή πιο ελαφριών βραδινών γευμάτων.
• Κατανάλωση κυριών αλμυρών πρωινών γευμάτων ώστε να έχουμε καλύτερη διαχείριση γλυκόζης μέσα στην ημέρα.
• Κατανάλωση υδατανθράκων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη π.χ. βρώμη , κινόα, όσπρια, τρόφιμα ολικής άλεσης κτλ.
• Κατανάλωση αρκετών φυτικών ινών μέσα στην ημέρα π.χ σαλάτες , φρούτα ολόκληρα με τη φλούδα.
• Σωστοί συνδυασμοί μεταξύ των τροφίμων , κυρίως όταν πρόκειται για αμυλούχα τρόφιμα. Η γνωστή τριάδα (ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΑΣ – ΠΡΩΙΝΗ – ΦΡΕΣΚΙΑ ΤΡΟΦΗ) είναι ο ιδανικός συνδυασμός.
• Προσθήκη ξυδιού σε σαλάτες και φαγητό. Το οξικό οξύ του ξυδιού βοηθάει στο μεταγευματικό σάκχαρο.
• Κατανάλωση γλυκού μετά από το γεύμα και όχι μόνο του μέσα στην ημέρα.
• Αποφυγή κατανάλωσης λιπαρών τροφών όπως βούτυρα , λιπαρό κόκκινο κρέας , τηγανητά κτλ.
• Ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα. Είναι απαραίτητη ώστε τα κύτταρα να γίνουν πιο ευαίσθητα στην ινσουλίνη και έτσι να μειωθεί η αντίσταση.
